Εικονιστικά ψηφιδωτά δάπεδα

Πρόκειται για ένα πανόραμα της τέχνης του ψηφιδωτού με εικονιστικές παραστάσεις στον ελλαδικό χώρο από την εποχή της εμφάνισής της έως την εποχή της οριστικής της παρακμής. Ο εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός ψηφιδωτών δαπέδων, που έρχονται καθημερινά στο φως, συνιστά έναν αληθινό αρχαιολογικό θησαυρό, καθώς περιέχει πολύτιμες πληροφορίες για όλους σχεδόν τους ερευνητικούς τομείς: την ιστορία, την εικονογραφία, την επιγραφική, τη λατρεία και τις θρησκευτικές δοξασίες, την κοινωνία, την καθημερινή ζωή, τους καλλιτέχνες και τα εργαστήριά τους». Στην έκδοση δίνεται μεγάλη σημασία στο φωτογραφικό υλικό, μέσω του οποίου τεκμηριώνονται τα θιγόμενα ζητήματα. Οι λεζάντες των φωτογραφιών συμπληρώνουν τα κείμενα, ενώ στο κεφάλαιο «Προέλευση και βιβλιογραφική τεκμηρίωση των εικόνων» γίνονται, χωριστά για την κάθε εικόνα, οι σχετικές βιβλιογραφικές αναφορές. Η Ελλάδα υπήρξε σημαντική εστία παραγωγής ψηφιδωτών – ένας χώρος στον οποίο αντιπροσωπεύονται όλα τα στάδια εξέλιξης της τέχνης αυτής. Το γεωγραφικό και το χρονολογικό εύρος που καλύπτει το βιβλίο επιτρέπει στον αναγνώστη να διέλθει μέσα από όλες τις μεταλλάξεις που υπέστη το συγκεκριμένο διακοσμητικό είδος στη μακρόχρονη διαδρομή του: από το βοτσαλωτό ψηφιδωτό στο ψηφιδωτό με κομμένες ψηφίδες· από το opus tessellatum στο opus vermiculatum και στα αριστουργηματικά «εμβλήματα»· από το πολύχρωμο στο ασπρόμαυρο ψηφιδωτό και από το ασπρόμαυρο πάλι στο πολύχρωμο· από τις κεντρικές παραστάσεις στις ενιαίες στρώσεις· από τα εθνικά κτήρια στα χριστιανικά· από τις μεταμορφώσεις των ειδωλολατρικών παραστάσεων σε χριστιανικές και από τις επιβιώσεις της ειδωλολατρικής εικονογραφίας στον χριστιανικό κόσμο. • Η Παναγιώτα Ασημακοπούλου-Ατζακά είναι ομότιμη καθηγήτρια του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ.