Το γλωσσικό ιδίωμα της Θεσσαλονίκης στα τέλη του 17ου αιώνα

Για το γλωσσικό ιδίωμα που μιλούσαν οι Θεσσαλονικείς κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν έχουμε πληροφορίες και ντοκουμέντα. Έτσι οι δώδεκα επιστολές του Σαλονικιού εμπόρου Δήμου Καστρισίου που βρέθηκαν στη Βενετία και χρονολογούνται στα τέλη του 17ου αιώνα αποτυπώνουν με τρόπο γλαφυρό τη γλώσσα των κατοίκων της. Οι συνιστώσες που την αποτελούν είναι η προφορική δημοτική όπως εξελίχτηκε στο στόμα του λαού, η ισχυρή επίδραση του βορείου ιδιώματος όπως αυτό συναντάται στην ύπαιθρο της πόλης και στη Χαλκιδική και τέλος τα ελληνιστικά και λόγια στοιχεία. Έκδηλη είναι και η παρουσία ξένων γλωσσικών στοιχείων ως συνέπεια της πληθυσμιακής και γλωσσικής σύστασης της πόλης.