Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρώπη γενικότερα, μετά την τελευταία διεύρυνση του 2003 και την επόμενη που θα ακολουθήσει, βρίσκεται μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα εξαιτίας μιάς σειράς μεταλλαγών σε δημογραφικό, κοινωνικό, οικονομικό, αναπτυξιακό και πολεοδομικό επίπεδο. Με το βιβλίο αυτό γίνεται προσπάθεια, μέσα στα εύθραυστα δεδομένα της παγκοσμιοποίησης, να αναζητηθεί η θέση της Ελλάδας και ο πολυεπίπεδος ρόλος που καλείται να διαδραματίσει μπροστά στη νέα ευρωπαϊκή δυναμική στο ξεκίνημα της νέας χιλιετίας, μέσα από ένα συγκριτικό πλαίσιο διαφορετικών δεικτών, πληθυσμιακών, δημογραφικών, κοινωνικών, οικονομικών, πολεοδομικών και χωροταξικών. Παράλληλα γίνεται και μία προσπάθεια δημιουργίας μοντέλων σύγκρισης των διαφορετικών «ομάδων» χωρών αναφορικά με τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους, δημογραφικά-πληθυσμιακά-κοινωνικά και χωρικά-οικονομικά-αναπτυξιακά, με βάση τις τιμές μιας σειράς κατάλληλων δεικτών. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ειδικότερα, η διερεύνηση επικεντρώνεται στα νέα Κράτη-μέλη της ΕΕ και ειδικότερα στις 8 χώρες της «ενδιάμεσης»-πρώην ανατολικής Ευρώπης που μόλις πρόσφατα ξεκίνησαν μία νέα καθοριστική πολυεπίπεδη πορεία μετάβασης.