Ανθολόγιο ιστοριογραφικών κειμένων

Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον και εύληπτο ανάγνωσμα για οποιονδήποτε επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα τον πλούτο και την ποικιλία του αρχαίου ελληνικού πεζού λόγου, καθώς και τον τρόπο που αυτός επιστρατεύεται και εξελίσσεται για να υπηρετήσει τις ανάγκες της ιστοριογραφίας από τον Ηρόδοτο και μέχρι τους ιστορικούς του 19ου αιώνα. Αναδεικνύονται ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά της αρχαιοελληνικής γλώσσας που τη διαφοροποιούν αισθητά από τις σύγχρονες γλώσσες και τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως «κλειδιά» για την κατανόηση ενός κειμένου, ενώ παρουσιάζονται αναλυτικά και τα γένη του λόγου (αφήγηση, περιγραφή, εξήγηση) που χρησιμοποιεί η ιστοριογραφία. Στο πρώτο του μέρος περιλαμβάνονται αποσπάσματα ιστορικού ενδιαφέροντος με την ευρύτερη έννοια καθώς και κείμενα από τη ρητορική και τη φιλοσοφία, τα οποία, αν και μη ιστοριογραφικά, μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμες πηγές για την ιστοριογραφική έρευνα. Στο δεύτερο μέρος επιλέχθηκαν αποσπάσματα αυστηρότερα ιστοριογραφικά (από την αρχαιότητα ως τον 19ο αι.), αφού ο στόχος είναι η μελέτη του ιστοριογραφικού λόγου στην αρχαιοελληνική, λόγια μεσαιωνική και αρχαΐζουσα-καθαρεύουσα μορφή του. Τα επιλεγμένα αποσπάσματα πλαισιώνονται από την ευσύνοπτη αναφορά στις βιογραφίες και τις εργογραφίες των συγγραφέων τους. Συμπληρωματικά, ο αναγνώστης θα βρει ασκήσεις που αναφέρονται στα γραμματο-συντακτικά και λεξιλογικά φαινόμενα, καθώς και στα σημασιολογικά, πραγματολογικά και ιστορικά σχόλια που σχετίζονται με αυτά. Στόχος είναι η περαιτέρω εμπέδωση και η ενεργή σύνδεση με τα υπό μελέτη κείμενα. Επισημαίνοντας κάθε φορά τα στοιχεία εκείνα σε όλα τα επίπεδα της μορφικής και σημασιολογικής ανάλυσης του εκάστοτε κειμένου που είναι δείκτες για την εξαγωγή νοήματος, ο ενδιαφερόμενος εξασκείται στο να μπορεί να καταλαβαίνει ένα κείμενο από το πρωτότυπο. H μετάφραση -και οι μεταφραστικές εκδοχές που παρατίθενται το επιβεβαιώνουν- είναι πρωτίστως ένας τρόπος ερμηνείας και θα πρέπει να αξιοποιείται ως εργαλείο για την κατανόηση όπως και για την ανάπτυξη της κριτικής και συγκριτικής ικανότητας ανάγνωσης ενός αρχαιόγλωσσου κειμένου. • Η Σοφία Αλαγκιοζίδου και ο Γιώργος Καλλίνης είναι Δρ φιλολογίας και ΕΔΙΠ στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.