Η ρητορική της «επιγονικότητας»

Ο Πόπλιος Οβίδιος Νάσων (43 π.Χ.-18 μ.Χ.) είναι χρονολογικά οψιμότερος σε σχέση τόσο με τους ρωμαίους ερωτικούς και νεωτερικούς ποιητές όσο, ακόμη περισσότερο, και με τους έλληνες ελεγειακούς των αρχαϊκών και ελληνιστικών χρόνων. Έχοντας ο ίδιος βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ποιητικό είδος που είχε φθάσει στην ωριμότητά του και που, μέσα στη φορμαλιστικά οριοθετημένη ζώνη του, είχε δοκιμάσει όλες σχεδόν τις τονικότητες της ερωτικής έκφρασης, ο Οβίδιος γνώριζε καλά ότι οι αναγνώστες του ήταν ήδη μυημένοι σε έναν καλά επεξεργασμένο κώδικα με αναγνωρίσιμους κοινούς τόπους, τυπικά ερωτικά σενάρια και με μια συμβατική ερωτική ρητορική. Τη συμπτωματολογία της επιγονικότητας-οψιμότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στο corpus των ελεγειών της δεύτερης έκδοσης των Amores, τις διαστάσεις και τις εκφάνσεις της σε ερωτογραφικό και σε μεταποιητικό επίπεδο έχει στόχο να εξετάσει η παρούσα μελέτη. Ο ερμηνευτικός σχολιασμός των ελεγειών στην παρούσα εργασία αναζητεί σταθερά τον ποιητή που μετέτρεψε τη χρονολογική του οψιμότητα-επιγονικότητα σε πλεονέκτημα, με την έννοια ότι κατέστησε τον διακειμενικά υπερ-κορεσμένο λόγο των Amores μια συστηματική μεταγλώσσα η οποία σχολιάζει και, σχολιάζοντας, αποκαλύπτει σε «κοινή θέα» τους ιδεολογικούς, γραμματολογικούς και αισθητικούς μηχανισμούς που συγκρότησαν τον «κλασικό» ερωτικό λόγο της ρωμαϊκής ελεγείας. Το βιβλίο αυτό αποτελεί τη δεύτερη και αναθεωρημένη έκδοση της ομότιτλης διδακτορικής διατριβής υπό την εποπτεία του καθηγητή και ακαδημαϊκού Θ. Δ. Παπαγγελή, η οποία υποβλήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το έτος 2007. Ανάμεσα στις κυριότερες αλλαγές είναι η προσθήκη ενός ευρετηρίου χωρίων (index locorum) αλλά και του απαραίτητου βιβλιογραφικού οδηγού για το διάστημα από το 2006 έως το 2016 που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο εκδόσεις. • Ο Θεόδωρος Αχ. Αντωνιάδης γεννήθηκε στην Καβάλα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Σήμερα είναι Λέκτορας Λατινικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ.