Οι εκτενείς ρήσεις στον Πλαύτο ως μηχανισμός κωμικού αποτελέσματος και δραματικής συνοχής

Στη μελέτη εξετάζονται οι εκτενείς ρήσεις στον Πλαύτο, και ειδικότερα σε τρεις από τις εκτενέστερες κωμωδίες του, Miles Gloriosus (πιθανόν 206 π.Χ.), Bacchides (πιθανόν 194 π.Χ.), και Pseudolus (191 π.Χ.), ως ένας μηχανισμός ο οποίος διαμορφώνει και δύναται να καθορίζει την πλοκή. Το θέμα σχετίζεται με τη μεταθεατρική διάσταση της fabula palliata, και ειδικότερα των έργων του Πλαύτου, καθώς η μελέτη των εκτενών ρήσεων και της συμβολής τους στη «συνειδητή» θεατρικότητα και τη μεταδραματουργία του Πλαύτου, είτε σε μορφή μονολόγου είτε σε διάλογο, αναδεικνύει αυτές ως βασικό μηχανισμό προοικονομίας της δράσης σε μία κωμωδία, ενώ ταυτόχρονα εμπεριέχουν στοιχεία τα οποία προκαλούν γέλιο στο πλαίσιο της διαγραφής των χαρακτήρων των ομιλητών. Η επιλογή των συγκεκριμένων τριών κωμωδιών δεν είναι τυχαία: οι κωμωδίες Miles Gloriosus, Bacchides και Pseudolus αποτελούν τις τρεις εκτενέστερες κωμωδίες του Πλαύτου, και επίσης έχουν ως πρωταγωνιστές τους τρεις πιο αντιπροσωπευτικούς εκπροσώπους του «πανούργου δούλου» (servus callidus). Ο χαρακτήρας αυτός είναι ο ιθύνων νους της πλοκής στις περισσότερες από τις κωμωδίες του Πλαύτου, και κατά κανόνα ο ομιλητής των περισσότερων και εκτενέστερων ρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ενημερωτικών μονολόγων, όπου εκτίθενται οι πληροφορίες εκείνες τις οποίες χρειάζεται να έχει υπόψη του το κοινό για να μπορέσει να παρακολουθήσει το έργο. Από την ανάλυση, η οποία επιχειρείται, καθίσταται σαφές πως οι εκτενείς ρήσεις σε μια palliata, είτε ως αυτόνομα μακροσκελή μονολογικά τμήματα είτε ως εκτενή αφηγηματικά μέρη εντός διαλογικών τμημάτων, είναι τοποθετημένες σε κομβικά σημεία του έργου διότι εμπεριέχουν πληροφορίες βασικές για την εξέλιξη της πλοκής και/ή τη διαγραφή των χαρακτήρων μιας κωμωδίας. Η μελέτη αποτελείται από μία εισαγωγή όπου γίνεται επισκόπηση της προηγούμενης βιβλιογραφίας πάνω στη δραματουργία και τη μεταδραματουργία του Πλαύτου, και περιγράφεται σαφώς η πρωτοτυπία και η συμβολή του έργου στη διεθνή βιβλιογραφία. Ακολουθούν τρία κεφάλαια τα οποία εξετάζουν τις εκτενείς ρήσεις και τους μονολόγους στα τρία προαναφερθέντα έργα του Πλαύτου. • Ο Πρόδρομος Βασιλειάδης είναι καθηγητής φιλόλογος στη Β/θμια Εκπ/ση με μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία και διδακτορικό λατινικής φιλολογίας στο Ε.Κ.Π.Α. Είναι, επίσης, κάτοχος πτυχίου Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ.