Ψηφιδωτά δάπεδα

Η νέα έκδοση του βιβλίου, που απέχει αρκετά χρόνια από την αρχική του 2003, περιλαμβάνει ευρήματα που έχουν έρθει στο φως στο διάστημα που μεσολάβησε, με τη συνακόλουθη νεότερη βιβλιογραφία. Προστέθηκε επίσης ένα έβδομο κείμενο, στο οποίο εξετάζονται η αρχαία ορολογία του ψηφιδωτού και η τεχνική του. Η δομή του βιβλίου παρέμεινε στη βασική γραμμή της πρώτης έκδοσης, αλλά τα κείμενα αναδιαρθρώθηκαν με πολλές προσθήκες, τόσο κειμενικές όσο και βιβλιογραφικές. Το φωτογραφικό υλικό εμπλουτίστηκε σημαντικά με πολλές νέες εικόνες, ενώ κάποιες από τις παλαιές αντικαταστάθηκαν από λήψεις υψηλότερης ανάλυσης. Οι τίτλοι των έξι κειμένων παρέμειναν αμετάβλητοι και παρουσιάζουν τα σημαντικότερα ζητήματα που αφορούν τις στρώσεις των δαπέδων με ψηφιδωτό: την καταγωγή και τους σταθμούς εξέλιξής τους στη μακρά ιστορική τους διαδρομή, τη σχέση της ψηφιδωτής διακόσμησης με την επιφάνεια του δαπέδου, το θεματολόγιο και τον ρόλο του στη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού ύφους της κάθε εποχής, τους ψηφοθέτες και τα εργαστήριά τους, τα κέντρα παραγωγής ψηφιδωτών στην ύστερη αρχαιότητα και τις ψηφιδωτές επιγραφές. Με την προσθήκη του έβδομου κειμένου συμπληρώνεται μια συνοπτική σφαιρική εικόνα της τέχνης του αρχαίου ψηφιδωτού, μιας τέχνης που είχε αδιάλειπτη παρουσία για διάστημα μεγαλύτερο από χίλια χρόνια. Το βάρος της ανάγνωσης θα πρέπει να πέσει εξίσου τόσο στα ρέοντα κείμενα όσο και στις λεζάντες των φωτογραφιών, καθώς σε αυτές σχολιάζονται τα εικονιζόμενα ψηφιδωτά παρέχοντας κατά κανόνα πληροφορίες που δεν περιλαμβάνονται στα κείμενα. Στο κεφάλαιο «Προέλευση και βιβλιογραφική τεκμηρίωση των εικόνων», δίνεται βιβλιογραφία για τα ψηφιδωτά που εικονίζονται, η οποία μπορεί να μην περιέχεται στις υποσημειώσεις των κειμένων. • Η Παναγιώτα Ασημακοπούλου-Ατζακά είναι Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.