Το θέμα και η φωτογραφία

Τι είναι ένα θέμα; Πώς μπορούμε να το ορίσουμε; Τι επισυμβαίνει πριν, στη διάρκεια, αλλά και μετά τη στιγμή της λήψης; Ποια σχέση εγκαθιδρύεται ανάμεσα στον δημιουργό και το θέμα του, ανάμεσα στο «εγώ» και στο «εγώ φωτογραφίζω»; Ποια είναι τα κριτήρια στα οποία μπορούμε να βασιστούμε για τη διαυγή αποτίμηση του φωτογραφικού έργου; Στο βιβλίο, το φωτογραφικό θέμα θεωρείται ως ένας κόμβος στον οποίο συναντώνται και συνυφαίνονται τρεις ερευνητικές συνιστώσες: α) η εικονογραφική συνιστώσα (Τι να φωτογραφίσω;), β) η «μεντιολογική» συνιστώσα, η οποία σχετίζεται με τη διερεύνηση της φύσης του φωτογραφικού μέσου (Τι είναι η Φωτογραφία;) και γ) η οντολογική συνιστώσα, της οποίας ο ρόλος συνίσταται στην ανίχνευση της ταυτότητας του δημιουργού (με ποιον τρόπο και ως ποιο βαθμό το απεικονιζόμενο θέμα αντιπροσωπεύει τον φωτογράφο;). Η φωτογραφία ως «μηχανική τέχνη» αφήνει στο περιθώριο τον άνθρωπο-φωτογράφο προς όφελος του θέματος. Αυτή η δυσκολία τον υποχρεώνει να διερευνά με μεγαλύτερη ένταση, εμμονή και πάθος την τέχνη του και τη δυνατότητα, ή όχι, απεικόνισης της ταυτότητάς του στη φωτογραφική φόρμα. Μια περιπλάνηση ξεκινά τότε, από την πλευρά του υποκειμένου-φωτογράφου, όταν συνειδητοποιεί τα όρια της τέχνης του. • O Παναγιώτης Παπαδημητρόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.