Το δράμα του σώματος

Το βιβλίο επιχειρεί να προσεγγίσει τον καλλιτέχνη και άνθρωπο Διαμαντή Διαμαντόπουλο, ο οποίος παραμένει ο μεγάλος άγνωστος της νεοελληνικής ζωγραφικής. Ένας ακατάταχτος, αταξινόμητος κατ’ ουσίαν δημιουργός που δεν αρκέστηκε μόνο να εισαγάγει φόρμα στα καθ’ ημάς και να την επενδύσει σε εντόπια υλικά, αλλά παράλληλα να επινοήσει ένα ύφος απόλυτα προσωπικό, ιδιαίτερο και μυστηριώδες, διαφοροποιούμενος από τους ζωγράφους που γνώρισε και αγάπησε. Φιλοσοφώντας μέσα από την εικονοποιία του υποστήριξε έναν νέο, ανθρώπινο τύπο, όχι απλά έναν ιδιαίτερο σωματότυπο ή μια φιγούρα, αλλά το αρχέτυπο του ανθρώπου της νέας εποχής. Ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση νεοέλληνα καλλιτέχνη που υπηρετεί μια τέχνη με συνείδηση του κοινωνικού της ρόλου. Θεωρείται πιο «Ευρωπαίος» στο έργο του από τους Έλληνες ζωγράφους της εποχής του, αν και πολλοί τον κατατάσσουν στην ελληνοκεντρική γενιά του ’30. Οι πίνακές του διακρίνονται για την αποποίηση κάθε κλασικής έκφρασης και την παρουσίαση της ανθρώπινης μορφής με μια ξεχωριστή ποιητικότητα και μουσικότητα. Λόγω αυτής της ιδιαιτερότητας στο ύφος, ορισμένοι Έλληνες τεχνοκριτικοί έφθασαν στο σημείο να συγκρίνουν τον Διαμαντόπουλο με άλλους πολύ σημαντικούς ζωγράφους όπως τον Κλέε, τον Πικάσσο, τον Σεζάν. Το ζωγραφικό του έργο ως σύνολο καλλιτεχνικής θεωρίας και πράξης μπορεί να δώσει απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα που θέτει η γενιά του ’30 στον χώρο των εικαστικών τεχνών. Παρ’ ότι για μεγάλο διάστημα παρέμεινε αυτοέγκλειστος και έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στη σκιά των εμβληματικών προσωπικοτήτων και των μεγάλων γεγονότων της μεταπολεμικής Ελλάδας, σήμερα το έργο του, κρινόμενο νηφάλια αποκτά ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ως εκφραστής μιας «μεταφυσικής χωρίς μεταφυσική», μιας ύλης που διεκδικεί πνευματικό χάρισμα και ενός σώματος που ονειρεύεται την αθανασία του, ο Διαμαντόπουλος παραμένει ο μεγάλος ζωγράφος ενός συγκεκριμένου κλίματος και ενός εξειδικευμένου κώδικα ο οποίος ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει. Ο Μάνος Στεφανίδης είναι ιστορικός Τέχνης, συγγραφέας και Καθηγητής στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών, στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ