Τέχνη εκ των πραγμάτων

Τα αντικείμενα είναι αυτά που συνθέτουν τον ορατό κόσμο και που καθορίζουν αποφασιστικά τη στάση μας απέναντί του, την κοσμοθεωρία μας. Στη μελέτη αυτή ο Άλκης Χαραλαμπίδης παρακολουθεί βήμα-βήμα την έξοδο από τον εικαστικό χώρο των δύο διαστάσεων στον χώρο των πραγματικών αντικειμένων. Με την αναφορά σε ρεύματα, καλλιτέχνες και έργα, αναδεικνύει τις κυριότερες εκφάνσεις της παρουσίας του έτοιμου αντικειμένου ως φορέα μηνυμάτων και ως αισθητικού μέσου. Το βιβλίο «Τέχνη εκ των πραγμάτων» συνιστά μια περιεκτική και επίκαιρη αφήγηση της περιπέτειας του αντικειμένου· από τους πειραματισμούς των κυβιστών με το collage ως την «αναισθησία» των readymades, από τους παράδοξους συνειρμούς των σουρεαλιστών και την εξιδανίκευσή του ως απορρίμματος στη Junk Art, τον Nouveau Réalisme και την Arte Povera ως την «ειδωλολατρία» της Pop Art, από τη δυστοπική εκδοχή του στα Environments και τις αρχέγονες εκφάνσεις του στη Zero ως την πρωτεϊκή του διάσταση στην Informel και από το μυστήριο της απόκρυψής του ως την ολοκληρωτική απόσβεση κάθε υλικού του ίχνους στην Conceptual Art. Το αντικείμενο, με την ένταξή του μέσα στον ευρύτερο περιβαλλοντικό προβληματισμό, εξακολουθεί να κατέχει κεντρική θέση στις τάσεις της τέχνης του 21ου αιώνα, σε μια εποχή που η διαλεκτική σχέση υλικού και άυλου, αναλογικού και ψηφιακού, φυσικού και τεχνητού βρίσκεται υπό διαρκή μετασχηματισμό και που τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας έχουν μετατοπιστεί πέρα από τη ζωγραφική και τη γλυπτική, σε μια ασαφή, απροσδιόριστη περιοχή του πολιτισμικού φαινομένου. Η συνεκτική οργάνωση του περιεχομένου, ο αναλυτικός και ερμηνευτικός χαρακτήρας των παραδειγμάτων και η πλούσια εικονογράφηση του βιβλίου το καθιστούν πολύτιμο εργαλείο στα χέρια ειδικών και μη. • Ο Άλκης Χαραλαμπίδης είναι ιστορικός της τέχνης, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.