Οι γραφές των ελληνικών χειρογράφων

Tα συγγράμματα των αρχαίων, των βυζαντινών και των μεταγενεστέρων Ελλήνων έφτασαν μέχρι εμάς γραμμένα με το χέρι σε βιβλία («χειρόγραφα» ή «κώδικες») που είχαν το σχήμα αρχικά κυλίνδρων και αργότερα τόμων όμοιων περίπου με τα σημερινά μας βιβλία. Η Παλαιογραφία – Κωδικολογία είναι ο επιστημονικός κλάδος που μελετάει τα βιβλία αυτά. Ένα από τα κυριότερα θέματα της μελέτης αυτής είναι ακριβώς η μελέτη της γραφής των «χειρογράφων» (βιβλιακή γραφή). Στην παρούσα έκδοση περιγράφονται συστηματικά όλα τα είδη της ελληνικής βιβλιακής γραφής, μεγαλογράμματης και μικρογράμματης, από τον 4ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον 16ο αιώνα μ.Χ. Οι γραφές αυτές εξετάζονται κυρίως κατά αιώνες και στη συνέχεια κατά γεωγραφικές περιοχές του ελληνόφωνου κόσμου, έτσι ώστε να παρουσιάζεται ένα χρονολογικό και γεωγραφικό πανόραμα των ελληνικών βιβλιακών γραφών. Στο τέλος, το βιβλίο συμπληρώνεται με παραρτήματα, τα οποία περιέχουν μια πολύ κατατοπιστική και ευσύνοπτη εισαγωγή στην Ελληνική Κωδικολογία. Tο έργο αποτελεί σύνοψη και καταστάλαγμα πολυετών ερευνών της αείμνηστης ιταλίδας Lidia Perria και είναι ένα χρήσιμο εγχειρίδιο που έλειπε από τη σχετική βιβλιογραφία και ήταν desideratum εδώ και χρόνια. Ήδη, από την τελευταία εικοσιπενταετία του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα, η έρευνα της ελληνικής Παλαιογραφίας - Κωδικολογίας έχει να παρουσιάσει σπουδαία ερευνητικά επιτεύγματα, ιδίως στον τομέα της μελέτης των βιβλιακών γραφών των ελληνικών χειρογράφων, και ήταν πλέον καιρός να καταγραφούν με συστηματικό τρόπο και σε ένα ενιαίο πόνημα τα κατά καιρούς σχετικά συμπεράσματα. Αυτό ακριβώς πέτυχε η L. Perria, η οποία είχε παραδώσει το κείμενο του βιβλίου της σε τρεις μαθήτριες-συνεργάτριές της, που το έφεραν στην τελική του μορφή και το εξέδωσαν. Η μετάφραση του έργου στα ελληνικά πλουτίζει την ελληνόγλωσση βιβλιογραφία της ελληνικής παλαιογραφίας. • Ο Ευθύμιος Λίτσας δίδαξε κυρίως ελληνική Παλαιογραφία – Κωδικολογία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Η Αλεξάνδρα Τριάντου είναι φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση.