Ο τόμος απευθύνεται με επιστημονική πληρότητα στον μέσο ενδιαφερόμενο αναγνώστη. Εκατό και πλέον συγγραφείς και ερευνητές (καθοδηγούμενοι από επιτροπή καθηγητών του Α.Π.Θ.( παρουσιάζουν συνοπτικά τις θέσεις τους σε τρία μεγάλα κεφάλαια: Φυσικό Περιβάλλον, Ιστορία και Κοινωνία, Πολιτισμός. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται το έντονο πολύμορφο ανάγλυφο της περιοχής μαζί με την ποικιλότητα της βλάστησης και της πανίδας, τη γεωλογική ιδιαιτερότητα, τα φυτικά και ζωικά απολιθώματα και τέλος το υδάτινο δίκτυο. Στη συνέχεια αναφέρονται τα ιστορικά στοιχεία της περιοχής, ξεκινώντας από τους προϊστορικούς χρόνους με τα σημαντικά ευρήματα της Αιανής, η περίοδος του Μακεδονικού βασιλείου, η βυζαντινή περίοδος, η Τουρκοκρατία και ο Μακεδονικός Αγώνας. Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται η πλούσια πολιτισμική και πολιτιστική κληρονομιά: παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, θαυμάσια λαϊκή τέχνη, αρχιτεκτονική, δημοτική μουσική παράδοση. Με το βιβλίο αυτό επιδιώκεται η ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών των κοινωνιών, η επανεκτίμηση της προσφοράς των κοινωνικών ομάδων της περιφέρειας και γενικά η παρουσίαση της μικρο-ιστορίας του τόπου. Με τον τρόπο αυτό, απώτερα, επιδιώκεται η ανάδειξη της Τοπικής Ιστορίας, η οποία με τη σειρά της, ως προσφερόμενη γνώση, θωρακίζει τον αναγνώστη-πολίτη έναντι της ισοπέδωσης που συστηματικά επιδιώκεται με την παγκοσμιοποίηση, και ενισχύει τους δεσμούς που πρέπει να έχουν οι νεότερες γενιές με τις προηγούμενες.