Αρχαία γεωγραφία

Η παρούσα γεωγραφική πραγματεία προσφέρει μια σαφή, περιεκτική και εμπεριστατωμένη επισκόπηση της αρχαίας γεωγραφικής σκέψης από τις μυθικές απαρχές της στον Όμηρο μέχρι και την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Duane W. Roller αποτυπώνει με γλαφυρό τρόπο το πνεύμα της απορίας, του ενθουσιασμού και της περιπέτειας που διέπνεε τα γεωγραφικά εγχειρήματα των Ελλήνων και των Ρωμαίων. Η μελέτη της αρχαίας γεωγραφίας στηρίζεται σε τρία στοιχεία, ανεξάρτητα, συχνά, μεταξύ τους, που πρέπει, όμως, να εξετάζονται συνδυαστικά. Το πρώτο είναι οι εμπειρικές πληροφορίες: τα τοπογραφικά δεδομένα που συλλέχθηκαν από ανθρώπους που όντως ταξίδεψαν. Το δεύτερο στοιχείο της αρχαίας γεωγραφίας είναι η θεωρητική προσέγγιση της φύσης της γης. Αυτό αρχικά αποτελούσε αντικείμενο έρευνας των φυσικών φιλοσόφων, καθώς δεν υπήρχαν εμπειρικά δεδομένα, πέραν της εμφανούς καμπυλότητας της γης και όσων κάποιος μπορούσε να διακρίνει στον περιβάλλοντα χώρο του. Το τρίτο ζήτημα που απασχολεί έναν σύγχρονο μελετητή είναι οι πηγές. Η απώλεια της αρχαίας γραμματείας υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή για τα γεωγραφικά κείμενα. Μόνον τέσσερα γεωγραφικά εγχειρίδια έχουν διασωθεί και μάλιστα χρονολογούνται στη ρωμαϊκή εποχή. Δεδομένων των παραπάνω περιορισμών, είναι εντυπωσιακός ο όγκος των γεωγραφικών γνώσεων που κατακτήθηκαν στην ελληνο-ρωμαϊκή αρχαιότητα. Κλασικοί φιλόλογοι, γεωγράφοι, ιστορικοί αλλά και όλοι όσοι φλέγονται από ενδιαφέρον για τον συναρπαστικό και μυστηριώδη τρόπο με τον οποίοι οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι αντιλαμβάνονταν και κατέγραψαν τον κόσμο που τους περιέβαλλε, τόσο τον κοντινό όσο και τον πιο μακρινό, θα βρουν στο παρόν σύγγραμμα ένα πλούσιο όγκο πληροφοριών για ναυτικές διαδρομές και αποστάσεις, που καταγράφονταν εν πλω και ανταλλάσσονταν μεταξύ των ναυτικών στα λιμάνια που συναντιόνταν. • Ο Duane W. Roller είναι Ομότιμος Καθηγητής κλασικών σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο. • Ο Ηλίας Κουλακιώτης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής αρχαίας ελληνικής ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.